Tegoroczny budżet został przyjęty przez Radę Gminy Brodnica podczas sesji 19 grudnia. Planowanie budżetu na 2023 rok stanowiło duże wyzwanie.
Po stronie dochodowej, wszystkie gminy dotkną skutki zmian wprowadzone przez „Polski Ład” w podatku płaconym przez osoby fizyczne, po stronie wydatkowej podobnie jak każdego mieszkańca - skutki panującej inflacji. Szczególnie mocno dotknie nas wzrost cen energii elektrycznej oraz wzrost stóp procentowych. Planujemy, że na zakup energii elektrycznej wydamy w tym roku 2 250 000 zł, co oznacza wzrost o 1 050 000 zł w stosunku do roku 2022. Natomiast na zapłatę odsetek od wyemitowanych obligacji planujemy na przyszły rok kwotę 770 000 zł. W stosunku do roku 2021, w którym stopy procentowe nie były podwyższane wzrost wynosi prawie 600 000 zł.
W poprzednich latach podejmowaliśmy wiele działań mających na celu poprawienie naszej sytuacji finansowej, żeby być przygotowanym na lata trudniejsze. Intensywnie zabiegaliśmy o środki zewnętrzne na finansowanie prowadzonych przez nas inwestycji. W latach 2019-2022 pozyskaliśmy dodatkowe środki w wysokości ponad 20 800 000 zł, co pozwoliło nam na zrealizowanie w tym czasie inwestycji na łączną kwotę około 43 500 000 zł. Korzystając z bardzo dobrej koniunktury sprzedawaliśmy również należące do gminy działki budowlane i przemysłowe. Oprócz uzyskania dodatkowego dochodu z ich sprzedaży powiększyliśmy również bazę gruntów, od których jest płacony podatek od nieruchomości, co w 2023 roku zwiększy nam wpływy z tego źródła. Również konsekwentna polityka dbałości o nasze szkoły, zarówno dobrostan materialny, wyposażania je w nowoczesne pomoce edukacyjne, jak i poprawianie poziomu kształcenia powoduje, że uczęszcza do nich coraz więcej uczniów, co przyczynia się do zwiększenia subwencji oświatowej. W 2023 roku dynamika wpływów z tego tytułu będzie o około 9 punktów procentowych większa niż średnia w kraju.
W minionych latach staraliśmy się również ograniczać wzrost wydatków. Obecna sytuacja gospodarcza niewątpliwie potwierdza trafność decyzji o zmniejszaniu zadłużenia gminy Brodnica. Od roku 2019 do końca roku 2022 nasze zadłużenie zmniejszyło się o prawie 5 000 000 zł, co pozwoli nam zaoszczędzić na odsetkach w 2023 roku, co najmniej 400 000 zł. W celu zmniejszenia wzrostu kosztów funkcjonowania gminy zmniejszono liczbę osób pracujących w urzędzie gminy. Realizowano również przedsięwzięcia termomodernizacyjne, które w czasach wysokiego wzrostu cen energii przynoszą nam znaczne oszczędności.
Wszystkie wymienione wyżej działania powodują, że jesteśmy dobrze przygotowani na kryzysowy rok 2023. W tegorocznym budżecie zostały zabezpieczone środki na wszystkie zadania publiczne realizowane w latach wcześniejszych m.in. na kontynuację takich programów jak: bon żłobkowy, dotacje na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków oraz przyłączy kanalizacyjnych, dotacje do wymiany źródła ciepła na ekologiczne, wypłatę stypendiów naukowych i sportowych. Wszystkie nasze jednostki organizacyjne (m.in. szkoły) mają zabezpieczone środki na zakup materiałów niezbędnych do ich ogrzania, w związku z tym nie przewiduje się przerw w ich funkcjonowaniu. W związku z licznymi doniesieniami medialnymi o ograniczaniu w niektórych gminach oświetlenia ulic warto podkreślić, że oświetlenie uliczne w naszej gminie będzie funkcjonowało na dotychczasowych zasadach. Ponieważ trudno przewidzieć jak długo utrzymają się podwyższone stopy procentowe w 2023 roku nadal zamierzamy obniżać nasze zadłużenie. Planujemy, że zmniejszy się ono o 1 847 000 zł.
Pomimo wszystkich niekorzystnych okoliczności nasz budżet na 2023 rok przewiduje ponad 18 milionów złotych na inwestycje realizowane zarówno samodzielnie, jak i we współpracy z innymi samorządami, na które prawie 10 milionów planujemy pozyskać ze źródeł zewnętrznych. Największa pula środków z wydatków majątkowych w 2023 roku przeznaczona będzie na inwestycje drogowe. Na ten cel w przyszłorocznym budżecie zarezerwowaliśmy prawie 11 milionów złotych. Wśród inwestycji drogowych największe zadanie za kwotę 5,235 miliona złotych (z udziałem 50 proc. dofinansowania z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg), to przebudowa nawierzchni dróg na osiedlu domów jednorodzinnych w Kominach, na ulicach: Kruczej, Żurawiej, Słowikowej, Bocianiej i Kanarkowej. Przebudową objęte będą drogi na długości łącznie 1 604 metrów. Nowe jezdnie wykonane zostaną z kostki brukowej, z wyjątkiem ul. Słowikowej, gdzie powstanie jezdnia z betonu asfaltowego. Zadanie obejmuje też budowę jednostronnych chodników z kostki brukowej oraz sieci kanalizacji deszczowej o długości 1 172 metrów.
W 2023 roku ponownie wykonywać będziemy na drogach gminnych tzw. spryski. Za kwotę 2 milionów złotych (w tym 1 960 000 zł z Rządowego Funduszu Polski Ład) wykonane będą nowe nawierzchnie jezdni poprzez 4 - krotne powierzchniowe utrwalenia emulsją asfaltową i kruszywami dróg gminnych: w Kruszynkach – dwa odcinki o łącznej długości 1.907 metrów, w Mszanie i Szabdzie o długości 858 metrów, 955 metrów ul. Śliwkowej oraz około 350 metrów ul. Orzechowej w Podgórzu, około 780 metrów w Moczadłach i 1 500 metrów drogi w Szymkowie i Gortatowie. Zaplanowaliśmy również modernizację drogi w Szymkowie za kwotę 1,3 miliona złotych z dofinansowaniem w kwocie 652 tysięcy złotych z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Obejmie ona 995 metrów drogi gminnej i polegać będzie na wykonaniu m.in. nowej jezdni asfaltowej o szerokości 5 metrów.
Będziemy także przygotowywać kolejne inwestycje drogowe. Na prace projektowe, podziały geodezyjne, wykupy gruntów i wypłatę odszkodowań na grunty pod budowę dróg gminnych, m.in. pod przebudowę drogi w Szabdzie od DK-15 do świetlicy w Szabdzie, budowę ścieżki pieszo-rowerowej i drogi na ul. Jęczmiennej, dróg na osiedlu w Karbowie, przeznaczyliśmy łącznie 600 tysięcy złotych. Podobnie jak w poprzednich latach, także w 2023 zarezerwowaliśmy środki na współpracę z innymi samorządami: z województwem kujawsko – pomorskim 164 205 złotych na dokumentację budowy południowej obwodnicy Brodnicy, dla Powiatu Brodnickiego 500 tysięcy dotacji na modernizację dróg powiatowych oraz 1 milion złotych dla miasta Brodnicy na dofinansowanie budowy dróg miejskich, znajdujących się na terenach przy granicy z gminą Brodnica i mających szczególne znaczenie dla naszych mieszkańców, dojeżdżających do miasta.
Oprócz inwestycji w drogi znaczącą pozycję w budżecie na 2023 rok ma zadanie pn. „Miejsca rekreacyjne na terenie Gminy Brodnica”, którego łączny koszt oszacowaliśmy na prawie 5,6 miliona złotych i na które pozyskaliśmy 4,32 miliona złotych dofinansowania z Rządowego Programu Polski Ład. Zadanie to obejmuje:
- budowę kompleksu sportowego na terenie Szkoły Podstawowej w Szabdzie obejmującego m.in. szatnię kontenerową, boisko do siatkówki plażowej, kort tenisowy, boisko do piłki nożnej, rzutnię do pchnięcia kulą, parking,
- budowę boiska do piłki nożnej wraz z bieżnią, rzutnią do pchnięcia kulą, skocznią do skoku wzwyż i skocznią do skoku w dal, w Szczuce na terenie Szkoły Podstawowej w Gortatowie z siedzibą w Szczuce,
- przebudowę boiska do piłki nożnej w Karbowie wraz budową boiska do piłki siatkowej i tenisa ziemnego, montażem zestawu do kalenistyki oraz ogrodzenia terenu.
Kontynuować będziemy inwestycje wodociągowe i kanalizacyjne, na które w budżecie na 2023 rok przewidziane jest 650 tysięcy złotych. Środki te przeznaczone są na wykonanie projektu oraz budowę studni redukcyjnej służącej stabilizacji ciśnienia wody we wsi Gorczeniczka oraz zaprojektowanie i wykonanie przebudowy 200 metrów sieci kanalizacyjnej w Niewierzu. Jak co roku na dotacje dla mieszkańców chcących wybudować przyłącza kanalizacyjne lub przydomowe oczyszczalnie ścieków zarezerwowana jest kwota 50 000 złotych.
Budżet na 2023 rok obejmuje również inwestycje w zakresie oświetlenia ulicznego na terenie gminy. W ramach 485 tysięcy złotych planowana jest budowa oświetlenia ulicznego:
- w Karbowie przy ul. Żmijewskiej na odcinku od skrzyżowania z ul. Parcelową do ul. Małgorzatka (przy drodze powiatowej) oraz w ul. Małgorzatka na odcinku od skrzyżowania z ul. Żmijewską do placu zabaw;
- w Szczuce przy drodze powiatowej na odcinku od skrzyżowania z droga gminną do ostatnich zabudowań przed Szymkowem oraz przy drodze gminnej od skrzyżowania z drogą powiatową do gminnej bazy sprzętu do utrzymania dróg;
- w Cielętach przy drodze wojewódzkiej nr 544 na dwóch odcinkach: pierwszy od skrzyżowania drogi wojewódzkiej z ul. Dębową do istniejącego przejścia dla pieszych, oraz drugi od istniejącego oświetlenia na wysokości dz. nr 15/1 do skrzyżowania z gminną działką drogową prowadząca do budynków wielorodzinnych.
W 2023 roku utrzymujemy zwiększoną do 120 000 złotych pulę środków na współpracę z organizacjami pozarządowymi przy realizacji na rzecz mieszkańców gminy zadań z zakresu kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, upowszechniania kultury fizycznej w Gminie Brodnica, organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży i na działania na rzecz osób niepełnosprawnych. Bardzo ważnym projektem, który będziemy w 2023 roku realizować jest oczekiwany od dawna montaż wewnętrznej windy dla osób z niepełnosprawnościami, która poprawi dostępność do wyższych pięter budynku Urzędu Gminy Brodnica. Pod koniec 2022 roku podpisaliśmy umowę z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na tzw. „duży grant” w kwocie 238 108,33 zł. Są to środki pozyskane w konkursie „Dostępny samorząd - granty”. Oprócz windy zadanie obejmuje wyposażenie urzędu gminy w dodatkowe urządzenia i systemy poprawiające jego dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym osób niepełnosprawnych: stacjonarną pętlę indukcyjną, wykonanie oznaczeń za pomocą tabliczek z piktogramami, tablic informacyjno-nawigacyjnych przy wejściu, na piętrach i ciągach komunikacyjnych, tabliczek przydrzwiowych z wypukłym oznaczeniem nr pokoju, opisem w alfabecie Braille'a i kodem QR, otwieraczy do drzwi bez użycia dłoni montowanych na klamkach, a także oprogramowania wspomagającego nawigowanie w budynku oraz lokalizację i ewakuację osób ze szczególnymi potrzebami z dźwiękowym systemem informacyjnym. Dodatkowo stworzona będzie dostępna strona www urzędu, zgodna ze standardem WCAG 2.1. Projekt będzie realizowany w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, Oś Priorytetowa II Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji, Działanie 2.18 Wysokiej jakości usługi administracyjne.
Będziemy także nadal wspierać naszych mieszkańców poprzez udzielanie różnorodnych „eko-dotacji” do wymiany źródła ciepła na ekologiczne. Mamy na ten cel 105 tysięcy złotych. Także w formie dotacji, będziemy pomagać właścicielom zabytków i jeśli pojawi się ponownie możliwość pozyskania dofinansowania z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej będziemy wnioskować o środki na usuwanie azbestu i odpadów z działalności rolniczej czy na inne zadania związane z ochroną środowiska.
Pomimo tych wydatków nie zwiększymy zadłużenia gminy. Przewidujemy, że zadłużenie gminy na koniec 2023 roku wyniesie 8 301 000 zł, co stanowi 16,18 proc. planowanych dochodów na 2023 rok.
Justyna Klimowska
Fot. Nadesłane
Napisz komentarz
Komentarze