Boże Ciało – uroczystość liturgiczna w Kościele katolickim dla uczczenia Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, obchodzona jest w czwartek po oktawie Zesłania Ducha Świętego.
Ta wielowiekowa tradycja po raz pierwszy obchodzona była w Leodium (Liège) w 1246, a w 1317 ustanowiona jako święto dla całego Kościoła zachodniego. Procesje teoforyczne, kiedy celebrans niesie Najświętszy Sakrament poza kościół wśród uroczystych obrzędów i śpiewów, a wierni składają publiczne świadectwo swej wiary i pobożności wobec Chrystusa Eucharystycznego, nie były elementem święta od samego jego początku. Najstarszą wzmianką na temat ich istnienia była informacja o przeprowadzanych w latach 1265–1275 uroczystych procesjach przed summami w Kolonii, podczas których niesiony był krzyż i Najświętszy Sakrament. Taka celebracja stanowiła nawiązanie do dawniejszych zwyczajów polegających na zabieraniu w podróż Eucharystii, by była ochroną przed niebezpieczeństwami. Pierwotna forma procesji wyrażała się w prostym, nieprzerywanym przejściem z Najświętszym Sakramentem i błogosławieństwem na końcu. Istotną cezurę w ugruntowaniu się tradycji procesji stanowił Sobór trydencki (1547–1561).
W Rzymie,
do 1870, kiedy nastąpił upadek Państwa Kościelnego, procesje Bożego Ciała organizowano via Merulana – od bazyliki św. Jana na Lateranie do bazyliki Matki Bożej Większej. Później nastąpiła długa przerwa. Zwyczaj procesji ulicami Rzymu przywrócił Jan Paweł II w pierwszym roku swojego pontyfikatu.
Natomiast w Polsce
święto Bożego Ciała zostało wprowadzone przez krakowskiego biskupa Nankera na synodzie w Krakowie w 1320 roku. Jego zewnętrzną formę, która przetrwała do dziś stanowi procesja z Najświętszym Sakramentem po ulicach większych i mniejszych miejscowości. Często, zwłaszcza przy kościołach położonych na terenach wiejskich, procesja przechodzi polnymi drogami wśród łanów zbóż i kwitnących łąk. Procesja zatrzymuje się kolejno przy czterech ołtarzach, przy których czytane są związane tematycznie z Eucharystią fragmenty czterech Ewangelii. Na zakończenie udzielane jest uroczyste błogosławieństwo sakramentalne.
Od czasu rozbiorów,
w świadomości polskich wiernych, udział w procesji Bożego Ciała był łączony z okazją zamanifestowania przynależności narodowej. Stan taki utrzymywał się także po II wojnie światowej. W okresie Polski Ludowej procesje ulicami miast również się odbywały.
W okresie oktawy uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa odbywały się i w dalszym ciągu odbywają się procesje, połączone z sypaniem kwiatów. W ludowej tradycji jest to także pora święcenia wianuszków z ziół i kwiatów polnych. Wianuszki po poświęceniu służyły do przygotowywania naparów leczniczych, popularnych w medycynie ludowej. Uroczystość Ciała i Krwi Pańskiej jest w Polsce świętem nakazanym i dniem ustawowo wolnym od pracy.
Zgodnie z chrześcijańską tradycją w święto Bożego Ciała, brodniccy wierni, ulicami prowadzącymi w pobliżu kościołów parafialnych, licznie, często całymi rodzinami, wzięli udział w uroczystych procesjach. Także i w tym roku dopisała ciepła, słoneczna pogoda.
Tekst i fot. Wiesława Kusztal, Krzysztof Matuszyk
Napisz komentarz
Komentarze