Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
czwartek, 28 marca 2024 15:00
Reklama

Po 80-ciu latach wojenna historia zatoczyła koło

Po 80-ciu latach wojenna historia zatoczyła koło

Z Elizabeth Fourrier rozmawiam o wojennych losach jej ojca, o emigracji i więzach z Polską.
 
- Na fecebookowej stronie Super Brodnica zamieściła Pani fragment rodzinnej historii powiązanej z Brodnicą. Proszę opowiedzieć co to za związki?

- W pamiętnym 1939 roku,  na początku  wojny w pobliżu Brodnicy, a dokładniej między Grudziądzem, a Jabłonowem,  trwały walki żołnierzy  polskich z niemieckim najeźdźcą. Mało szczęśliwym ich uczestnikiem był  24- letni Bronek, świeżutki absolwent szkoły oficerskiej. Już  3, czy 4 września podzielił los dobrze wszystkim znanego Achillesa. Tak jak i on został ranny w piętę. Z pola bitwy najpierw zabrali go sanitariusze, a następnie  miał szczęście trafić do szpitala w  Brodnicy

- Co  Pani tata opowiadał o pobycie w szpitalu?

- W brodnickiej lecznicy zaopiekowano się nim  fachowo a nawet  chyba dość czule. Zwłaszcza rodziny Naczelnego Lekarza i Naczelnego Chirurga, które do opieki nad rannym oddelegowały swoje córki. Młody, przystojny, wykształcony i cierpliwy  pacjent zaskarbił sobie ich sympatie, która z dnia na dzień nabierała rumieńców. Nie wiadomo jak potoczyłyby się losy młodego żołnierza, gdyby nie nastąpiła okupacja niemiecka Brodnicy, a tym samym szpitala. Całkowicie zmieniła się sytuacja rannych, których wzięto do niemieckiej niewoli i wywieziono z miasta. Bronek, opuszczając brodnicki szpital, zdołał schować  do plecaka zdjęcia swoich  czułych opiekunek. Ich wizerunki towarzyszyły mu podczas wszystkich pobytów w jenieckich obozach, zakończonych wieloletnią niewolą w Offlag VA w Murnau w Bawarii– niemiecki obóz jeniecki dla oficerów polskich podczas II wojny światowej, wyzwolony 29 kwietnia 1945 przez jeden z amerykańskich oddziałów wojskowych.

- Co działo się z Bronkiem po wywiezieniu z okupowanej Brodnicy?

- Warunki obozowe - głód, zimno, brak higieny, niedostatki leków nie sprzyjały gojeniu się rany. Doszło do zakażenia, gangreny i w efekcie koniecznej amputacji. Środków znieczulających w obozowym szpitalu nie było  w obfitości. Pewnie dlatego amputacja  odbyła się "na żywca". Chyba trudno sobie wyobrazić ból i cierpienie biednego żołnierza. W tej i podobnych sytuacjach, bezcenna  okazywała się pomoc z zewnątrz. Zarówno ze strony Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, który wystarał się o prawo dostarczania do obozów jenieckich środków sanitarnych,  jak i od rodzin i innych osób będących pierwszymi w świecie beneficjentami  penicyliny, która m.in. dla Bronka okazała się zbawienna i skutecznie przyczyniła się do zagojenia rany po amputacji. Nasz inwalida mógł rozpocząć naukę chodzenia ze szczudłem pachowym - ciężkim i niewygodnym, raczej instrumentem tortur  niż rehabilitacji. Ale i tak cieszył się każdym krokiem.

- Czy po wojnie tata próbował odszukać brodniczanki, które opiekowały się nim w szpitalu? 

- Z tego co mi wiadomo, to nie próbował. Ale fotografie tych młodych dziewcząt  cały czas  pieczołowicie przechowywał także po powrocie do Polski. Aż do końca swoich dni. Tata zawsze był bardzo dyskretny w temacie związanym z  nimi. Więcej o nich wiem z  opowiadań mamy niż od Bronka, który  został moim ojcem.

- Teraz to Pani  przechowuje te fotografie. Dlaczego? 

- Moje mieszkanie, to jak mauzoleum, pełne różnych pamiątek. Po rodzicach i po dziadkach. A dlaczego? Bo ważne jest dla mnie zachowanie ciągłości. Wyrosłam wśród tych ludzi.  To oni mnie stworzyli. Ukształtowali. Chcę, aby tak długo jak jestem ja, pozostawał po nich ślad, ale nie tylko we wspomnieniach,  także, w miarę możliwości materialnie. Zdjęcia, stara korespondencja, jakieś przedmioty, które przypominają, albo wręcz odtwarzają kolejne ułamki historii rodziny. Dzięki mojej pasji do otaczania się rodzinnymi pamiątkami zachowały się także te fotografie z pobytu taty w brodnickim szpitalu w 39 roku.

- Od lat mieszka Pani we Francji.

- Tak, od 1984 roku i całkiem przypadkowo znalazłam się w bardzo z Polską  związaną okolicą, mianowicie w Anjou – Andegawenii. Andegawenia dala  Europie sporą liczbę monarchów, w tym i poprzez Ludwika Węgierskiego czczoną w  Polce Królową Jadwigę  Andegaweńską. Po niej nastąpiła kilkusetletnia przerwa aż do wyboru  kolejnego następcy tronu Henryka III, z rodu Walezjuszów, który nie zadomowił się na Wawelu, wręcz przeciwnie,  uciekał stamtąd przebrany w damskie szatki spiesząc  przejąć koronę po swoim zmarłym bracie. Po powrocie  do Francji wizytował królestwo i to wtedy gościł  w pewnej oberży noszącej dziś dumny tytuł "Zamku króla Polski". Po epoce  Henri III de Valois  znów  rozluźniły się  nasze więzy, tym bardziej, że polscy magnaci bardzo tę ucieczkę mieli królowi za złe, a  niewdzięczni Francuzi  wykazali się opornością w przyjmowaniu nauki jedzenia widelcem. Ha, ha….

- Jak pani znalazła się we Francji?

- Po różnych perypetiach, związanych z moją niepokorną duszą i uznaniu mnie  za "element o  moralności nie licującej ze statusem studentki  PRL" zmuszona byłam zacząć wszystko od nowa. Rozpoczęłam naukę  francuskiego i kontynuowałam angielski. Przez długie lata – od początku lat 60-tych byłam korespondencyjnym łącznikiem  naszej rodziny  i  jej francuskiej "gałązki". Podczas jednej z wizyt krewnych z Francji w Polsce służyłam  wszystkim za tłumacza i przewodnika. W rewanżu zaproszono mnie  na następne wakacje nad Loarę. Wtedy, aby z powodu braków językowych nie wypaść słabo,  rozpoczęłam intensywną naukę francuskiego. Przydało się. Po 3 latach zostałam tłumaczem pewnego  Francuza,  a po niecałych 4 jego żoną. Stąd znalazłam się we Francji. Moim rodzicom  pozwoliło to  uwolnić się od niepokoju o moją  przyszłość. 

- Zamieszkała Pani  w mieście, które od listopada 1939  do kapitulacji Francji w czerwcu 1940 roku  było stolicą Polski.

- Tak, rzeczywiście, stolica Andegawenii, moje dziś ukochane Angers było w tym okresie siedzibą Polskiego Rządu na Uchodźstwie z gen. Władysławem Sikorskim jako Premierem. Była też rezydencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Władysława Raczkiewicza (pałac Pignerolle). Niektóre  ministerstwa mieściły się w samym jego centrum w eleganckiej, niestety już dziś nie istniejącej, rezydencji u zbiegu dwóch najważniejszych bulwarów Bld du Roi René i Bld de Maréchal Foch. 

- Czy do dziś są ślady pobytu Polaków?

- Starsze pokolenie  pamięta jeszcze i z sympatią wspomina tych mimowolnych gości, a i oni pewnie wynieśli stąd  dobre wspomnienia, skoro po zakończeniu wojny wrócili tutaj i założyli rodziny polsko - francuskie i polsko-brytyjskie. Dziś dorosłe jest już  trzecie pokolenie tych osadników kompletnie zasymilowane w społeczności i kulturze francuskiej.  Niektórzy z nich nigdy nie postawili stopy w Polsce a co najwyżej  są w stanie powiedzieć kilka słów, czy zdań po polsku.  Choć  są też i jednostki  silnie z polską rodzinnie związane. Nie brakuje również  Francuzów z różnych przyczyn zainteresowanych Polską.  Ponadto Angers  jest "miastem bliźniaczym, partnerskim" Torunia. W okolicy jest cały szereg miast  posiadających kontakty z miastami w Polsce. Kiedy te więzy się kształtowały  czasami trudno mi było nadążyć z tłumaczeniem korespondencji i dokumentów. Ochłodzenie wszelkich kontaktów nastąpiło niestety  z nastaniem aktualnej władzy w Polsce i coraz większym zaskorupianiem się  w nacjonalizmie. Co będzie w przyszłości?  Wstrzymuje oddech do po 13 października. Czy "saga" będzie miała szansę  wciąż trwać?

- Skąd ten pesymizm?

- Sama nie wiem. Zawsze mimo  różnych,  negatywnych doświadczeń byłam chroniczną optymistką.   Ale wyznam, że tym razem (może  już z racji wieku) nie jestem spokojna.

- Planuje pani powrót  do kraju, czy choćby odwiedzenie  ważnych dla rodziny miejsc, w tym Brodnicy?

- Moje więzy z resztą rodziny są w tej chwili bardzo wątłe. Różnica poglądów.  To poniekąd "zasługa” aktualnej sytuacji politycznej. Na szczęście mam masę znajomych i przyjaciół - zarówno takich " z krwi i kości" jak i internetowych. Chwilowo jednak nie widzę możliwości  powrotu, czy choćby odwiedzenia Polski. Cała moja nadzieja w nadchodzących wyborach. Oczywiście, chciałabym odwiedzić   Brodnicę i wiele  innych miejsc w kraju, zwłaszcza mój  "Raj utracony" w pewnej mazowieckiej wiosce gdzie spędzałam wakacje u dziadków. 

Ale póki co, jestem wdzięczna, że 80 lat po wybuchu II wojny światowej mogłam opowiedzieć o losach Bronka, mojego taty, którego żołnierska przygoda rozpoczęła się właśnie pod Brodnicą. Chętnie też podzielę się jego dalszymi przeżyciami, tymi po powrocie do Polski.

- Dziękuję za rozmowę i liczę na dalszy ciąg rodzinnej sagi.

Rozmawiała: Wiesława Kusztal


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Iwona Struk 28.09.2019 10:39
Elizabeth Fourrier, bardzo się cieszę,że poznałam Cię na FB.Jest mi miło poznać kawałeczek Twojej rodzinnej historii.Pozdrawiam.Iwona

Reklama
Ostatnie komentarze
Autor komentarza: LupusTreść komentarza: Narazie zabawa. Oglądaliśmy rzuty. Grzmi tylko oszczepniczka małolatka U-14. Za rok prawda o potędze wyjdzie albo nie. Kto wejdzie na bieżnię, ten jest lekkoatletą, a ten kto z nimi jest na bieżni jest trener z nazwy. Data dodania komentarza: 16.05.2023, 20:44Źródło komentarza: Lekkoatletyka. Sukcesy brodnickich biegaczyAutor komentarza: KuracjuszkaTreść komentarza: Ale NUMER opisał super Redaktor Bogumił! A tak naprawdę - to z czekaniem do sanatorium - to też numer i to w kolejce długiej! A tyle dajemy na NFZ, by zdrowym być i marzyć, by mieć wciąż te dzieścia lat.. kuracjuszka, ale jeszcze bez numeru.....Data dodania komentarza: 11.05.2023, 20:13Źródło komentarza: Sanatoryjny numer 4457Autor komentarza: joko Treść komentarza: Niech się wasz trener nie chwali . Słyszałem ze dawniej jemu wszystkie plany przysyłał i był na obozach jakiś trener z Iławy. Dlatego w mukli miał nawet mistrzów Polski na 400m i w sztafetach. Teraz leci na jego planach, ale wyników medalowych to oni od 6 lat nie mają, bo z tego trenera zrezygnował. Mukla ma nawet dobry do LA stadion a lepiej żeby miała dobrego trenera do medali. Chyba że wpadnie mu jakiś zawodnik co był już mistrzem Polski, to może zrobi z niego mistrza województwa. Data dodania komentarza: 09.04.2023, 09:00Źródło komentarza: Lekkoatletyka. Pot i ciężka pracaAutor komentarza: lolek Treść komentarza: Mierne ta wyniki latem mieliścieData dodania komentarza: 08.04.2023, 20:30Źródło komentarza: Lekkoatletyka. Pot i ciężka pracaAutor komentarza: WiKTreść komentarza: Życzę powodzenia i zachwyconych gości. Oczywiście ciekawa jestem jak kaczka się udała?Data dodania komentarza: 07.04.2023, 23:17Źródło komentarza: Kaczka faszerowana kasząAutor komentarza: CzesiaTreść komentarza: Super Wiesiu! Takie danie po nowemu zrobię na te Święta, bo do tej pory głównym dodatkiem był ogrom jabłek... Dzięki za przepis.. Dam znać, jak smakowała gościom... pozdrawiam już z apetytem! CzesiaData dodania komentarza: 07.04.2023, 17:17Źródło komentarza: Kaczka faszerowana kaszą
Reklama
Reklama